SADECE TÜRK MİLLETİNİN TARİHİNE DEĞİL, DÜNYA TARİHİNE DE DAMGASINI VURAN, TÜRKİYE CUMHURİYETİNİN KURUCUSU, MUSTAFA KEMAL ATATÜRK İÇİN DÜNYA LİDERLERİNİN SÖYLEDİĞİ UNUTULMAZ SÖZLERİ.
Abdullah Çağrı ELGÜN
ATATÜRK İÇİN SÖYLENENLER:
Atatürk’ün
Sözleri:
"Ben her şeyden önce, bir Türk Milliyetçisiyim. Böyle doğdum! Böyle öleceğim!.. Türk Birliğinin bir gün hakikat olacağına inancım vardır!.. Ben görmesem bile, gözlerimi dünyaya onun rüyaları içinde kapatacağım. Türk Birliğine inanıyorum. Onu görüyorum. Yarının tarihi, yeni fısıltılarını Türk Birliği ile açacaktır!.. Dünya sükûnunu bu fısıltılar içinde bulacaktır! Türk'ün varlığı bu köhne âleme yeni ufuklar açacak, güneş ne demek, ufuk ne demek, o zaman görülecek…
"Bu memleket, dünyanın beklemediği, asla ümit
etmediği, bir müstesna mevcudiyetin yüksek tecellisine, yüksek sahne oldu. Bu
sahne yedi bin senelik (7.000) senelik, en aşağı bir Türk Beşiğidir.
Beşik, tabiatın rüzgârlarıyla sallandı. Beşiğin içindeki çocuk, tabiatın
yağmurlarıyla yıkandı. O çocuk tabiatın şimşeklerinden, yıldırımlarından,
kasırgalarından evvelâ korkar gibi oldu. Sonra onlara alıştı. Onları tabiatın
babası tanıdı. Onların oğlu oldu. Bir gün o tabiat çocuğu, tabiat oldu. Şimşek,
yıldırım, güneş oldu. Türk oldu... Türk budur!.. Yıldırımdır! Kasırgadır!
Dünyayı aydınlatan güneştir!.."
Allah nasip eder, ömrüm vefa ederse; Musul, Kerkük ve
Adaları geri alacağım. Selânik de dahil, Batı Trakya'yı Türkiye hudutları içine
katacağım! M. K. Atatürk
"İstanbul'da çıkan bir gazeteyi, Kaşgar'daki bir
Türk de anlayacaktır."
"Türkiye
Türklerindir!"
"Kanını
taşıyandan başkasına inanma!.."
"Dünya
yüzünde, Türk'ten daha büyük, ondan daha eski, ondan daha temiz, bir millet
yoktur ve bütün insanlık tarihinde görülmemiştir!.."
"Bir
gün ressamlar, Türk'ün simasını kaybederlerse, yıldırımı alsınlar,
yapıversinler!.."
"Millî
benliğini bulmayan milletler, başka milletlerin avı olacaktır!.."
Türker’in
Yaşadıkları her yer Misak-ı Millî Sınırları içerisindedir!.."
"Hayatta
yegâne üstünlüğüm, Türk doğmaktır!.. Muhterem Milletime şunu tavsiye ederim ki:
"Sinesinde yetiştirerek, başının üstüne
kadar çıkaracağı adamların, kanındaki, vicdanındaki cevher-i asliyi çok iyi
tahlil etmek dikkatinden bir an feragât etmesin!.." M. K. Atatürk
"Biz
doğrudan doğruya milletseveriz ve Türk Milliyetçisiyiz! Cumhuriyetimiz ’in
dayanağı, Türk Topluluğudur! Bu topluluğun fertleri ne kadar Türk Kültürü ile
dolu olursa olsun, o topluluğa dayanan Cumhuriyet de o kadar kuvvetli
olur."
"Beni
olağanüstü bir kişi olarak yorumlamayınız. Doğuşumdaki tek olağanüstülük, Türk
olarak dünyaya gelmemdir!.."
"Türk
budur: Yıldırımdır! Kasırgadır! Dünyayı aydınlatan güneştir!.."
Eğer bende,
bazı fevkâlâdelikler buluyorsanız, bunları sadece ve yalnız Türk olmama, Türklüğüme
bağlayınız!.."
"Ülkeniz
sizindir! Türklerindir! Bu ülke, tarihte Türk'tü, bugün de Türk'tür ve sonsuza
dek Türk olarak yaşayacaktır!.."
"Yetişecek
çocuklarımıza ve gençlerimize, görecekleri tahsilin hududu ne olursa
olsun, en evvel, her şeyden evvel, Türkiye'nin istikbaline, kendi benliğine,
millî ananelerine düşman olan bütün unsurlarla mücadele etmek lüzumu
öğretilmelidir!.."
"Türk
aydınlarının, kendi kendisini bilmesinden ve başka milletlerde şu veya bu
sebeple üstünlük olduğunu sanarak, kendini onlardan aşağı görmesinden
doğmaktadır. Bu yanlış görüşe son vermek için Türklüğümüzü, bütün asaleti ve
tarihi ile tanımak ve tanıtmak şarttır!.."
"Türkiye
bir maymun değildir ve hiçbir milleti de taklit etmeyecektir! Türkiye ne Amerikanlaşacak ne
de Batılılaşacaktır! O sadece özleşecektir."
"Yüksel Türk! Senin için yükselmenin hududu yoktur! İşte parola budur!.."
"Türk
çocuğu, ecdadını tanıdıkça, daha büyük işler yapmak için kendinde kuvvet
bulacaktır!.."
"Tas kırılır, tunç erir; fakat Türklük ebedîdir!.."
"Türk
âleminin en büyük düşmanı Kominizimdir. Her görüldüğü yerde
ezilmelidir!.."
"Milliyetin en belirgin niteliklerinden
biri de dildir!.. Türk Milletindenim diyen insan, her şeyden önce ve kesinlikle
Türkçe konuşmalıdır!.. Türkçe konuşmayan bir insan, Türk Kültürüne, topluluğuna
bağlılığını iddia ederse, buna inanmak doğru olmaz!."
"Millet
sevgisi kadar büyük sevgi yoktur! Kurtuluş Savaşı'nda benim de Milletime
ettiğim birtakım hizmetler olmuştur zannederim; fakat bunlardan hiçbirini
kendime maletmedim. "Yapılanların hepsi milletin eseridir!.." dedim.
Aranacak olursa doğrusu da budur!"
"Mazide
sayısız medeniyetler kurmuş, bir ırkın ve milletin çocukları olduğumuzu
yapmamız lazım gelen şeylerin hepsini yaptığımızı ileri süremeyiz. Bugüne ve
yarına bırakılmış daha birçok büyük islerimiz vardır. ilmî araştırmalar da
bunlar arasındadır."
Benim
arkadaşlarıma tavsiyem şudur: Şahsınız için değil; fakat mensup olduğunuz
millet için elbirliği ile çalışalım. Çalışmaların en büyüğü budur."
"Büyük
devletler kuran ecdadımız, büyük ve şümulü medeniyetlere de sahip
olmuştur! Bunu aramak, tetkik etmek, Türklüğe ve cihana bildirmek,
bizlerin bir borçtur."
"Asla
şüphem yoktur ki, Türklüğün unutulmuş büyük medenî vasfı ve büyük medenî
kabiliyeti, bundan sonraki gelişmesi ile geleceğin yüksek medeniyet
ufkunda yeni bir güneş gibi doğacaktır!.."
Yeni Türk
yazısı, Türk'ün yaratılışından gelen zekâ ve kabiliyetini,
geliştireceğinden, yeni yazımızı tarlalarında çalışan çiftçilerimize,
sürüleri başında dağlarda dolasan çobanlarımıza kadar, en az bir zamanda, yaymaya
çalışmak, hepimizin vicdan ve millî haysiyet borcudur."
"Milletleri
yükselten bu hususa, bir âmil daha ilave edelim: Milletlerin kalbinde intikam
hissi olmalı. Bu alelade bir intikam değil hayatına, istikbaline, refahına
düşman olanların zararlarını dermeyi hedef tutan bir intikamdır."
"Bütün
dünya bilmeli ki karşımızda böyle bir düşman oldukça, onu affetmek elimizden
gelmez ve gelmeyecektir. Düşmana merhamet, aciz ve zaaftır; bu insaniyet
göstermek değil, insanlık hassasiyetinin yok olduğunu ilan eylemektir."
"Yurttaşlarım!
Az zamanda
çok büyük işler yaptık. Bu işlerin en büyüğü, temeli, Türk kahramanlığı ve
yüksek Türk kültürü olan Türkiye Cumhuriyeti'dir."
"Türk
Milletinin karakteri yüksektir!.. Türk Milleti çalışkandır! Türk Milleti
zekidir!."
"Şu
anda Türk Milletinin bir ferdi olarak, bu kutlu güne kavuşmanın, en derin sevinci
ve heyecanı içindeyim."
"Türk, Türk
olduğu için asildir!. Çoğumuz büyük babamızın, babasını hatırlamayız. Bütün soy
gururumuzu, Türk olmanın içinrde buluruz!.."
"Türklük,
benim en derin güven kaynağım, en engin övünç dayanağımdır!"
"Mensup
olduğum Türk Milletinin şan ve şerefi varsa, benim de Türk Milletinin bir ferdi
olmak sıfatıyla, şanım ve şerefim vardır!"
"Türk
Milleti yüz yılardan sonra hür ve müstakil yaşamış ve istiklâli yaşamak için
şart saymış bir kavmin, kahraman evlatlarından ibarettir. Bu millet istiklâlsiz
yaşamamıştır, yaşayamaz ve yaşamayacaktır!..
"Türk
Milleti!
Az zamanda
çok büyük işler yaptık! Bu işlerin en büyüğü, temeli Türk Kahramanlığı ve
yüksek Türk Kültürü olan Türkiye Cumhuriyeti'dir!"
"Bundaki
muvaffakiyeti Türk Milletinin ve onun değerli ordusunun bir ve beraber olarak
azimkârane yürümesine borçluyuz!"
"Türk
Milletinin karakteri yüksektir! Türk Milleti çalışkandır! Türk Milleti zekidir;
çünkü Türk Milleti millî birlik ve beraberlikle güçlükleri yenmesini bilmiştir;
ve; çünkü Türk Milletinin yürümekte olduğu terakkî ve medeniyet yolunda, elinde
ve kafasında tuttuğu meşale, müspet ilimdir!.."
"Aslâ
şüphem yoktur ki Türklüğün unutulmuş medenî vasfı ve medenî kabiliyeti, bundan
sonraki inkişafı ile âtinin yüksek medeniyet ufkundan, yeni bir güneş gibi
doğacaktır!.."
"Ulusal
varlığımıza düşman olanlarla dost olmayalım. Böylelerine karşı:" Türk'üm
ve düşmanım sana kalsam da tek kişi!.." diyelim.
"Evvelâ
millete, tarihini ve asil bir millete mensup bulunduğunu, bütün medeniyetlerin
anası olan ileri bir milletin çocukları olduğunu göstermeliyiz!.."
"Türk
çetin işler başarmak için yaratılmıştır!"
"Muhtaç
olduğun kudret, damarlarındaki asil kanda mevcuttur!"
Bir Türk
cihana bedeldir!.."
ATATÜRK'ÜN
KENDİ YAZDIĞI ŞİİRİ:
Gafil, hangi
üç asır, hangi on asır?..
Tuna ezelden
Türk diyarıdır!
Asya'nın
ortasında Oğuz Oğulları...
Avrupa'nın Alplerinde Oğuz Oğulları,
Doğudan
çıkan biz, Batıda yine biz!..
Nerde olsa,
ne olsa kendimizi biliriz!..
MUSTAFA KEMAL ATATÜRK İÇİN DÜNYA LİDERLERİNİN SÖYLEDİĞİ UNUTULMAZ SÖZLERİ.
AMERİKABİRLEŞİK DEVLETLERİ
"Atatürk
bu yüzyılın büyük insanlarından birinin tarihi başarılarını, Türk halkına ilham
veren liderliğini, modern dünyanın ileri görüşlü anlayışını ve bir askeri lider
olarak kudret ve yüksek cesaretini hatırlatmaktadır. Çöküntü halinde bulunan
bir imparatorluktan özgür Türkiye’nin doğması, yeni Türkiye’nin özgürlük ve
bağımsızlığını şerefli bir şekilde ilan etmesi ve o zamandan beri koruması,
Atatürk’ ün Türk halkının işidir. Şüphesiz ki, Türkiye’ de giriştiği derin ve
geniş inkılaplar kadar, bir kitlenin kendisine olan güvenini daha başarı ile
gösteren bir örnek yoktur!" JOHN F. KENNEDY (A.B.D. BAŞKANI, 10 KASIM
1963)
"Benim
üzüntüm, bu adamla tanışmak hususundaki şiddetli arzumun gerçekleşmesine artık
imkân kalmamış olmasıdır."
FRANKLİN D.
ROOSEVELT (A.B.D. BAŞKANI, 10 KASIM 1938)
"Asker-devlet
adamı, çağımızın en büyük liderlerinden biri idi. Kendisi, Türkiye’ nin,
dünyanın en ileri memleketleri arasında hak ettiği yeri almasını sağlamıştır.
Keza O, Türklere, bir milletin büyüklüğünün temel taşını teşkil eden, kendine
güvenme ve dayanma duygusunu vermiştir." GENERAL MC ARTHUR
"Sovyet
Rusya Hariciye Nazırı Litvinof ile görüşürken kendisine onun fikrince bütün
Avrupa’nın en kıymetli ve en ziyade dikkate değer devlet adamının kim olduğunu
sordum. Bana Avrupa’ nın en kıymetli devlet adamının Türkiye Cumhurbaşkanı
Mustafa Kemal olduğunu söyledi." FRANKLİN D. ROOSEVELT A.B.D. BAŞKANI,
1928
"Dünya
sahnesinden tarihin en dikkatli, çekici adamlarından biri geçti."
CHİCAGO
TRİBUNE
"Savaş
sonrası döneminin en yetenekli liderlerinden biri."
NEW YORK
TİMES
"İnsanı
teslim alıcı fevkalade önderlik kuvveti vardır. O, tetiktir, hazır cevaptır,
dikkati çekecek kadar zekidir." GLADYS BAKER (GAZETECİ)
ALMANYA
"O
kişisel kazanç ve ün peşinde koşan, basit bir diktatör değil, gelecek kuşaklar
için sağlam temeller atmaya uğraşan bir kahramandı…" PROF. WALTER L.
WRIHT JR.
"Atatürk
Türkiye’yi tek düşman kalmaksızın bırakmıştır. Bu zamanımızın hiçbir devlet
şefinin başaramadığıdır." ALMAN VOLKİSCHER BEOBACHTER GAZETESİ
"Almanya,
ATATÜRK’ ün eserine ve mücadelesine hayrandır. Onda, tarihi eseri, özgürlüğü
seven bütün milletler için bir sembol olarak kalacak, kudretli bir kişilik
görmektedir." BERLİN, ALMAN AJANSI
"Istırap
çeken dünyada barış ve esenliği yeniden kurmak ve insanlığın yalnız maddi
değil, manevi gelişmesini sağlamak isteyenler Atatürk’ ün iman verici ve yön
göstericiliğinden örnek ve kuvvet alsınlar." PROFESÖR HERBERT MELZIG
(TARİHÇİ)
"Kendisinin
tarihi büyüklüğü, eseri olan yeni Türkiye’ ye bakılarak bugünden ölçülebilir.
Çelik gibi azim ve gayreti, uzağı gören akıl ve hikmetle birleşmiş olan bu
gerçek halk önderi ve devlet adamı; Anadolu dağlarının en uzak ve ıssız
köşesindeki köylere bile başka bir ruh aşılamıştır." ILLUSTRİERTE
DERGİSİ
"O,
kendi milleti ve beşeriyet alemi için beslediği muhabbetle, bir dâhinin, neler
yarattığına dair, cihana fevkalade heyecanlı bir sahne seyrettirmektedir. HERBERT
MELZIG
FRANSA
"İnsanlığın
bütün belirtileri O'nda kendini hemen gösteriyor." NOELLE GAZETESİ
"Eski
Osmanlı İmparatorluğu bir hayal gibi ortadan silinirken, milli bir Türk
Devleti’nin kuruluşu, bu çağın en şaşırtıcı başarılarından birisidir. Mustafa
Kemal, yüce bir eser ortaya koymuştur. Atatürk’ ün parlak başarısı bütün
sömürgeler için bir örnek olmuştur."
MAURİCE
BAUMANT (PROFESÖR)
"Çok
büyük bir adamdı… Bir siyasi dâhiydi." EXCELSİOR GAZETESİ
"Dünyanın,
çağdaş, en büyük kişilerinden biri." LE JOUR-ECHO DE PARİS
"Atatürk’
ün yurt kurtarıcı olduğunu, milletlerin en vefalısı olan Türkler asla
unutmayacaklardır."
NOELL ROGER GAZETESİ
"Karşımdaki
bu büyük adamda, keşfettiğim bu büyük meçhulde: Maharet ve karakter o kadar iyi
işlenmişti ki, sözlerinde hiçbir şüphe aranamazdı." CLAUDE FARRER
(YAZAR)
"Bugünün
Türkleri, yüzyıllar önce Avrupa’yı titreten canlı millet durumuna erişmiştir ve
bu akşam O büyük ulunun başında bekleyen Türkiye, güçlü ve dipdiri
Türkiye’dir."
PİERRE
DOMİNİQUE (GAZETECİ)
"Asırları
aşan adam !.." FRANSA, PARİS BASINI
"Akıllı
ve barışçı yöntemlerle gerçekleştirdiği eseri halkların tarihinde izlerini
bırakacaktır." ALBERT LEBRUN / FRANSIZ CUMHURBAŞKANI
"Mevcut
rütbelerin hepsini kaldırdığı bir memlekette, bu adam, bütün rütbeleri,
kazanmıştır. O memlekete, bulabilecek en şerefli isim Ona verilmiştir:
(Atatürk!)"
MERCEL
SAUVAGE (GAZETECİ)
"Bu,
insanlığa denenmiş bir felsefe örneği olarak sunulabilir. Atatürk yüz yıllara
sığabilecek işleri on yılda tamamladı." GERRAD TONGAS (YAZAR)
"Atatürk
öldü. Barış kubbesinin Doğu sütunu yıkıldı. Artık evrende barışı kimse garanti
edemez. Nitekim Avrupalı devlet adamları; O’nun 1930’da yaptığı uyarı ve
tavsiyeleri dinlememiş ve dünyayı 1939 yılında ikinci büyük savaş felaketinin
içine sürüklemişlerdir." SANERWIN GAZETESİ
"Atatürk,
bir milleti, birkaç yılda asrileştirmek mucizesini göstermiştir.
PARİS-LE
TEMPS
Yeni Türk
Devleti ile Ankara Antlaşması’ nın imzalanması nedeniyle; “Bizi arkadan vurdu,
dağ başındaki haydutlarla, Mustafa Kemallerle anlaştı” diyenlere Fransız
Başbakanının Mecliste verdiği cevap:
Dağ
başındaki haydutlar diye isimlendirdiğiniz, Kahraman Mustafa Kemal ve
O’nun tüm askerleri, burada olsalardı teker teker hepsinin heykellerini
dikerdik. Böylesine kahraman bir antlaşma imzalamaktan gurur
duyuyorum. (1921)"
FRANSIZ
BAŞBAKANI BRIAND
"Sırasıyla
ihtilalci ve asi, sonradan muzaffer bir kumandan olan “Türklerin babası” Yeni
Türkiye’yi yarattı, sultanları kovdu, kadınlara hürriyet verdi fesi kaldırdı,
ülkesinde radikal bir inkılap yaptı." PARİS-SOİR’DEN
"Avrupa,
savaştan sonra belirmiş az sayıdaki yapıcı devlet adamlarından birini
kaybetti." SPECTATOR
"Çağımızda hiçbir isim Atatürk’ün adı kadar büyük saygı yaratmamıştır."
OBSERVER
"İngiltere
önce, cesur ve asil bir düşman, sonra da sadık bir dost olarak tanıdığı büyük
adamı selâmlamaktadır." SUNDAY TİMES
"O,
benzeri olmayan bir devlet adamı idi. Diktatörlerin tahammül edemediği serbest
bir nizamla, başaramadığı ve başaramayacağı işler yapmıştır. Tarihte böyle
adamlar devirlerine kendi adlarını vermişlerdir." WORD PRİCE
"O,
Türkiye’ nin önceki kuşaklarından hiçbirine nasip olmayan özgürlük ve güven
dolu bir hayat sağladı. Başarıları, Türkiye’ nin Avrupa devleti olmasını
sağladı, yakın doğunun tarihini değiştirdi." TİMES GAZETESİ
"Atatürk,
Türk Milleti’nin ruhunda Türk Bayrağı gibi dalgalanan bir baştı."
DAİLY
TELEGRAPH
"Cumhuriyet
Türkiye’ sinin Devlet Başkanı Kemal Atatürk, diğer önderlerde görmeye
alışmadığımız şu değerli nitelikleri kişiliğinde toplamış bulunuyor: alçak
gönüllülük, yeterlik ve başarı." THE TRUTH DERGİSİ
"O genç
ve dahi Türk Şefinin o esnada Çanakkale de bulunması, müttefikler bakımından
tarihin en acı darbelerinden biridir." ALAN MOOREHEAD (YAZAR)
"Atatürk,
eskimiş bilimlerle boş yere kafasını yormamış olduğundan daha taze ve cesur
düşünen bir önderdir. Kendisi için, bugünkü Avrupa’ nın en güçlü Devlet
Adamıdır diyebileceğimiz Atatürk, hiç şüphesiz devlet adamlarının en cesur ve
orijinalidir." HERBERT SİDEABOTHAM (YAZAR)
"Herhangi
bir olayı derinliğiyle kavramak, çıkar yolu görüp birdenbire harekete geçmek
iktidarı, O’ nun eşsiz otoritesinin başlıca kaynaklarından biridir.
(1923)"
GRACE
ELLİSON (GAZETECİ)
AFGANİSTAN
"O
büyük insan yalnız Türkiye için değil, bütün doğu milletleri için de en büyük
önderdi." EMANULLAH HAN, AFGAN KRALI
ARNAVUTLUK
"Bugün,
Türk Milleti yastadır; çünkü yeni Türkiye’ nin yaratıcısı olan eşsiz şefini
kaybetmiştir." STİPSİ GAZETESİ
"Atatürk
öyle bir insandır ki, hayali değildir. İstediğini bilir, bildiğini yapar,
yapamayacağı bir şeyi de istemez." AVUSTURYALI HEYKELCİ KRIPPEL
BELÇİKA
"Atatürk,
yirminci asrın en büyük gerçeğini yaratan adamdır." KOPENHAG-NASYONAL
TİDENDE
"Milletine
bu kadar az zamanda bu ölçüde hizmet edebilen tek devlet adamı Atatürk’
tür." LİBRE BELGİQUE GAZETESİ
BULGARİSTAN
"Hiçbir
memleket, yeni Türkiye’nin Atası tarafından başarılan kadar güçlü, hızlı ve
kökten bir yenilik hamlesine erişmemiştir." BULGAR DNESS GAZETESİ
ÇİN
"Mustafa
Kemal yeni Türkiye’nin kalbidir. Eski, yıpranmış bir toplumdan yepyeni, güçlü
bir millet yaratmış, eşsiz kişiliğiyle kendini herkese saydırmış, enerjisiyle
herkesi kendine inandırmıştır." MA SHAO-CHENG (YAZAR)
DANİMARKA
"Atatürk,
şahsiyet ve yeteneğin dev gibi bir simgesi idi, O, yirminci yüzyılın en
görkemli olayını yaratan adamdı." NATİONAL TİDENCE GAZETESİ
FİNLANDİYA
"Atatürk,
olağanüstü nitelikte bir devlet adamı, savaş sonrası dünya tarihinin en önemli
simalarından biri idi." HUFVUD STADBLADET GAZETESİ
HİNDİSTAN
"Dünyanın
yetiştirdiği en büyük insanlardan biri." STAR OF INDİA
"Atatürk,
yalnız Türk Milleti’nin değil, özgürlüğü uğruna savaşan bütün milletlerin
önderiydi. O’nun direktifleri altında siz bağımsızlığınıza kavuştunuz. Biz de o
yoldan yürüyerek özgürlüğümüze kavuştuk." BAYAN SUCHETA KRIPALANI /
HİNT PARLAMENTO HEYETİ BAŞKANI
İRAN
"Atatürk
gibi insanlar bir nesil için doğmadıkları gibi belli bir devre için de
doğmazlar. Onlar önderlikleriyle yüzyıllarca milletlerin tarihinde hüküm
sürecek insanlardır." TAHRAN
GAZETESİ
"Atatürk
yalnız kahraman milletinin büyük bir Şef’i olmakla kalmamıştır. O, aynı zamanda
insanlığın da en büyük evladı olmuştur." İRAN GAZETESİ
İSRAİL
"Dünya,
çağımızın en dikkati çekici adamlarından birini kaybetti." PALESTİNE
POST
"Mustafa
Kemal Atatürk, kuşkusuz 20. yüzyılda dünya savaşından önce yetişen en büyük
devlet adamlarından biri, hiçbir millete nasip olmayan cesur ve büyük bir inkılapçı
olmuştur." BEN GURİON İSRAİL BAŞBAKANI (1963)
İSVEÇ
"O
olmasaydı modern Türkiye olmazdı. O’ nun sayesinde Türkler, O’ nun olağanüstü
eserini izleyebilecekler ve zaten dünyaca pek yüksek olan onurlarını daha fazla
yükseltebileceklerdir." NYA DAGLİGT GAZETESİ
İSVİÇRE
"Türkiye’yi
yaratan, tarihimizin bu en Büyük Adam’ ını başımı en derin hürmetle eğerek
selamlarım." PROFESÖR MORRF
"Yalnız
bir asker değil, aynı zamanda yüzyılımızın bir daha göremeyeceği bir dahi
idi." PROFESÖR SEKRETAN
İTALYA
"Hayatının
sonuna kadar milleti’ nin mutlak güveni ile kurduğu devletin başında muzaffer
kumandanının kişiliği, eşi görülmemiş bir karakter örneğidir." C. C.
SFORZA
"Üstün
iradesi, tükenmez cesareti ve eşsiz sezişi ile hasımlarını dize getirdi.
Fazilet ve ciddiyeti, üç yılda memleketine yalnız askeri değil, aynı zamanda
tam ve doyurucu bir siyasi zafer kazandırdı.” F. PERRONE Dİ SAN MARTİNO
(YAZAR)
"Atatürk’ün
ölümü ile Yakın Doğu’ nun gelişmesine birinci derecede etken olan son derece
kuvvetli bir şahsiyet kaybolmuştur." TRİBUNA GAZETESİ
JAPONYA
"Şaşırtıcı
ve çekici bir kişi. Asker olarak büyük, fakat devlet adamı olarak daha
büyük." JAPON TİMES
"Yüzyıldan
beri Küçük Asya’nın çıkardığı en büyük lider. THE JAPON CHRONİCLE
LÜBNAN
"Büyük
adamlar, kuşaklarının başındadır. Türk Milleti’nin başındaki büyük ve dahi
Atatürk, politika ve savaş alanlarında yılmayan büyük ve yurtsever bir
insandı."
KERAMA,
LÜBNAN BAŞBAKANI, (10 KASİM 1963)
"Kelimenin
tam anlamıyla bir yapıcı ve yaratıcı olan Atatürk, dünya haritasında
memleketine yepyeni bir sınır çizmiştir." LORYAN GAZETESİ (1938)
"Atatürk,
dünyanın çok nadir yetiştirdiği dahilerdendir. O, bütün bir tarihin seyrini
değiştirmiştir." ENNEHAR GAZETESİ (1938)
"Dünyanın
çok nadir yetiştirdiği dâhilerdendir. Dünya tarihinin gidişini
değiştirmiştir." AN NAHAR
MACARİSTAN
"Yüzyılımızda,
“olmayacak hiçbir şey yoktur” şeklindeki tarihi gerçeği ıspatlayan ilk adam
olmuştur." ESTİ UJSAG.MACAR.
"Dünya,
bu savaş ve barış kahramanı büyük adamın ölümü ile yoksul düşmüştür."
PESTER LİOYD
GAZETESİ
"Türkiye’yi
bir arı kovanına ve bütün Türkleri de bal aramağa çıkmış çalışkanarı’ lara
benzetiyorum. Nasıl arı’ lar beylerinin etrafında toplanıp çalışırlarsa bütün
Türk Milleti bugün büyük dahi Mustafa Kemal etrafında toplanmışlardır." PROF.
M. ZAAJTİ FRANES
MISIR
"Çağının,
belki de tüm tarihin, en olağanüstü kişilerinden biri. EGYPTİAN GAZETE
NORVEÇ
"Atatürk,
tarihte, memleketinin en büyük adamlarından biri olarak kalacaktır."
LE MORGEN
BLADET GAZETESİ
PAKİSTAN
"Kemal
Atatürk, yalnız bu yüzyılın en büyük adamlarından biri değildir. Biz
Pakistan’da, Onu geçmiş bütün çağların en büyük adamlarından biri olarak
görüyoruz. Askeri bir deha, doğuştan bir lider ve büyük bir yurtsever." EYÜP
HAN, PAKİSTAN CUMHURBAŞKANI
"Bizim
aslımız rengi uçmuş bir kıvılcım iken, O’ nun bakışı ile cihanı kaplayan ve
aydınlatan bir güneş haline geldik." MUHAMMET İKBAL (PAKİSTANLI ŞAİR)
POLONYA
"O’nun
yaratıcı ruhunun ve ateşli yurtseverliğinin harekete geçmemiş olduğu hiçbir
alan yoktur." GAZETA POLSKA
ROMANYA
"Atatürk,
tarihte teşkilatcı bir dahi, bir milletin harikalar yaratan yöneticisi ve
memleketinin kurtarıcısı olarak kalacaktır." INDEPENDANCE ROMAİNE
GAZETESİ (12 KASIM 1938)
"Bir
milleti, uçurumun kenarından sarsılmaz azmiyle kurtaran, kuvvetlendiren,
yükselten yöneticiler arasında Atatürk, en birincisidir." TİMPUL
GAZETESİ (12 KASIM 1938)
SOVYET
SOSYALİST CUMHURİYETLER BİRLİĞİ
"Şöhreti
bütün cihana yayılmış olan tecrübeli başkanın yönetimi herkesin sevgi ve
saygısını çeken büyük Türk Milleti’nin milli bağımsızlığını devamlı bir başarı
ile kuvvetlendirmiş ve yeni milli yapısını yaratmıştır." SSCB BAŞBAKANI
KALİNİN
SURİYE
"Vatanını
muhakkak bir parçalanmaktan kurtararak devlet gemisini güvenilir bir limana
götürdükten sonra milletinden bir taht istemedi. O, kelimesinin bütün anlamıyla
bir insan, eşsiz bir dahi, kahraman bir asker ve siyaset adamı idi." ELİFBA
GAZETESİ
"Atatürk’ün
başardığı işler mucize ve harika kabilindedir. Birkaç yıl içinde memleketinde
yaptığı inkilaplar, birkaç yüzyılda gerçekleştirilmeyecek işlerdir." EL
TEKADDUM GAZETESİ
YUGOSLAVYA
"Atatürk’ün
dehası, tarihte Türk Milleti’nin taşıdığı ruhun faziletine en yüksek
örneklerinden birini teşkil edecektir." BRANKO ACZEMOVİC (ELÇİ)
"Tarih,
silinmez harflerle bu devlet adamının ismini hak edecektir. Atatürk bir halk
adamıdır. Kırılmaz azmi, keskin zekâsı ve kudreti kendisini yendiği alın
yazısının önüne getirmiş, böylece yeni Türkiye’nin yaratıcısı olmuştur." POLİTİKA
GAZETESİ
YUNANİSTAN
"Türkiye,
dost ve düşmanlarının hayran olduğu bir deha adama, malik bulunmak
bahtiyarlığına erişmiştir." KATİMERİN
Mustafa
Kemal Atatürk’ün 21.
yüzyılda kendi çağdaşları arasında adından bahsettiren tek lider olması,
devrimlerinin ne kadar doğru, evrensel ve kabul edilebilir olduğunun
göstergesidir. Son dönemde yapılan “Dağın Kralı” isimli
çalışma bu gerçeği en iyi şekilde sergilemektedir.
On sekiz yıl
süren çalışmada, 1 Ocak 1900’den 31 Aralık 2000’e kadar olan süre içinde
dünyadaki tüm bağımsız ülkelerin yöneticileri altı farklı lider profili tipi
altında, toplumuna katkılarının (iyi veya kötü), siyasi başarılarının veya
başarısızlıklarının temel öngörücülerini belirlemek üzere çocuklukları, ruhsal
yapıları ve şahsi özellikleri bağlamında değerlendirmeye tabi tutulmuştur.
Yüz doksan
dokuz (199) ülkeden 1.941 yönetici içinde, Encyclopaedia Britannica ve Encyclopedia
Americana gibi iki önemli kaynakta biyografileri olan 337 yönetici
değerlendirilmiştir. Bu araştırma devlet yöneticileri ile ilgili yapılmış olan
çalışmaların en kapsamlısıdır.
Çalışmada,
bu yöneticiler hakkında 1200 biyografi, bilimsel inceleme, tez ve
siyasi düşünceler, çeşitli ülkeler ve bölgelerin tarihi
sözlükleri, Greenwood Press tarafından yayımlanan kitaplar
serisinde yer alan ilgili biyografiler, gazete makaleleri ve dergiler, liderler
hakkında enteresan dedikodular için İnternet, Kongre Kütüphanesi Bölge
El Kitapları, Merkezi Haberalma Teşkilatı Yayınları, World Ruler Web Sitesi, LexusNexus®
Academic Universe ve diğer çeşitli bilgi kaynakları tarafından
yöneticiler hakkında sağlanan çevrimiçi veri tabanları, Harris Lentz’in
iki ciltlik çalışması: Heads of States and Governments: A Worldwide
Encyclopedia (Devlet ve Hükümetlerin başkanları; Dünya Çağında bir
Ansiklopedi), çeşitli Europa ciltleri ve Political Handbook of the
World (Dünyanın Siyasi El Kitabı) gibi kaynaklar incelenmiştir.
Belirlenen
kriterler ölçeğinde “Vizyoner” olarak derecelendirilen Mustafa
Kemal ATATÜRK dünya liderleri arasında ilk sırayı almıştır. “Dağın
Kralı” isimli çalışmada ilk on sırayı alan liderleri gösteren tablo şu
şekildedir:
Atamızın
tarafsız bir çalışmada gönlümüzdeki yere konumlandırılması bizleri oldukça
memnun ederken, ülkemizde dahi zaman zaman acımasızca eleştirilere konu
edilmesindeki haksızlığı bir kez daha gözler önüne sermiştir. Ona olan
borcumuzu ödemenin tek yolu onu anlamak ve gelecek nesillere aktarmak için çok
çalışmaktır.
Ulu önder
Mustafa Kemal Atatürk’ü bir kez şükranla anarken, “Aydın İnsan ve
Toplum / Atatürk Haftası Özel Sayısı” nın çıkarılmasına destek olan
üniversite yönetimine, yazılarıyla katkı sağlayan akademisyenlere
teşekkürlerimizi sunuyor, siz değerli okuyucuların makalelerden istifade
edeceğinizi umuyoruz.
YRD. DOÇ.
DR. M. HAKAN ÖZÇELİK
ATATÜRK
İLKELERİ VE İNKILAP TARİHİ
UYGULAMA VE
ARAŞTIRMA MERKEZ MÜDÜRÜ
10 Kasım Mustafa Kemal Atatürk'ün Ölüm yıl dönümünde Atatürk'ün yaptığı devrimler ve başarılı yeniden gündem oldu. Dünyaya örnek bir lider olan Mustafa Kemal Atatürk başarıları ile her zaman konuşulmuştur.
1933 Bir ulusun
hayatında bu kadar az sürede bu denli kökten değişiklik pek seyrek
gerçekleşir... Bu olağanüstü işleri yapanlar, hiç kuşkusuz kelimenin tam
anlamıyla büyük adam niteliğine hak kazanmışlardır. Ve bundan dolayı Türkiye
övünebilir.
ELEFTHERİOS
VENİZELOS, YUNANİSTAN
BAŞBAKANI,
1938 Savaşta
Türkiye'yi kurtaran, savaştan sonra da Türk Ulusu'nu yeniden dirilten
Atatürk'ün ölümü, yalnız yurdu için değil, Avrupa için de en büyük kayıptır.
Her sınıf halkın O'nun ardından döktükleri içten gözyaşları bu büyük kahramana
ve modern Türkiye'nin Ata'sına layık bir tezahürden başka bir şey değildir. WİNSTON
CHURCHİLL, İNGİLTERE BAŞBAKANI,
O, kişisel
kazanç ve ün peşinde koşan basit bir diktatör değil, gelecek kuşaklar için
sağlam temeller atmaya uğraşan bir kahramandı. ALMAN PROF. WALTER L. WRIHT JR.
İnsanlığın
bütün belirtileri O'nda kendini hemen gösteriyor. NOELLE GAZETESİ
1938 Avrupa,
savaştan sonra belirmiş az sayıdaki yapıcı devlet adamlarından birini kaybetti.
SPECTATOR,
Viyana Büyük
düşüncelerin adamı...bir devlet mimarıydı. NEUE FREİE PRESSE,
Atatürk öyle
bir insandır ki, hayali değildir. İstediğini bilir, bildiğini yapar,
yapamayacağı bir şeyi de istemez. AVUSTURYALI HEYKELCİ KRIPPEL
Milletine bu
kadar az zamanda bu ölçüde hizmet edebilen tek devlet adamı Atatürk'tür. LİBRE
BELGİQUE GAZETESİ, BELÇİKA
Mustafa
Kemal yeni Türkiye'nin kalbidir. Eski, yıpranmış bir toplumdan yepyeni, güçlü
bir millet yaratmış, eşsiz kişiliğiyle kendini herkese saydırmış, enerjisiyle
herkesi kendine inandırmıştır.” MA SHAO-CHENG, YAZAR) ÇİN
Atatürk bu
yüzyılın büyük insanlarından birinin tarihi başarılarını, Türk halkına ilham
veren liderliğini, modern dünyanın ileri görüşlü anlayışını ve bir askeri lider
olarak kudret ve yüksek cesaretini hatırlatmaktadır... Çöküntü halinde bulunan
bir imparatorluktan özgür Türkiye'nin doğması yeni Türkiye'nin özgürlük ve
bağımsızlığını şerefli bir şekilde ilan ve o zamandan beri koruması, Atatürk'ün
Türk halkının işidir. Şüphesiz ki, Türkiye'de giriştiği derin ve geniş
inkılaplar kadar bir kitlenin kendisine olan güvenini daha başarı ile gösteren
bir örnek yoktur. JOHN F. KENNEDY (ABD BAŞKANI)
İnsanı
teslim alıcı fevkalade önderlik kuvveti vardır. O, tetiktir, hazır cevaptır,
dikkati çekecek kadar zekidir. GLADYS BAKER (GAZETECİ), ABD
Atatürk
Türkiye'yi tek düşmanı kalmaksızın bırakmıştır. Bu zamanımızın hiçbir devlet
şefinin başaramadığıdır. ALMAN VOLKİSCHER BEOBACHTER GAZETESİ
Istırap
çeken dünyada barış ve esenliği yeniden kurmak ve insanlığın yalnız maddi
değil, manevi gelişmesini sağlamak isteyenler Atatürk'ün iman verici ve yön
göstericiliğinden örnek ve kuvvet alsınlar. PROFESÖR HERBERT MELZIG, TARİHÇİ
Kendisinin
tarihi büyüklüğü, eseri olan yeni Türkiye'ye bakılarak bugünden ölçülebilir.
Çelik gibi azim ve gayreti, uzağı gören akıl ve hikmetle birleşmiş olan bu
gerçek halk önderi ve devlet adamı; Anadolu dağlarının en uzak ve ıssız
köşesindeki köylere bile başka bir ruh aşılamıştır. ILLUSTRİERTE DERGİSİ, ALMANYA
O, kendi milleti ve beşeriyet alemi için beslediği muhabbetle, bir dâhinin neler yarattığına dair, cihana fevkalade heyecanlı bir sahne seyrettirmektedir. PROFESÖR HERBERT MELZIG, TARİHÇİ
Eski Osmanlı
imparatorluğu bir hayal gibi ortadan silinirken, milli bir Türk Devleti'nin
kuruluşu, bu cağın en şaşırtıcı başarılarından birisidir. Mustafa Kemal, yüce
bir eser ortaya koymuştur. Atatürk'ün parlak başarısı bütün sömürgeler için bir
örnek olmuştur. PROFESÖR MAURİCE BAUMANT, FRANSA
Dünyanın,
çağdaş, en büyük kişilerinden biri. LE JOUR-ECHO DE PARİS
Karşımdaki
bu büyük adamda, keşfettiğim bu büyük meçhulde maharet ve karakter o kadar iyi
işlenmişti ki, sözlerinde hiçbir şüphe aranamazdı.
CLAUDE
FARRER YAZAR, FRANSA
Bugünün
Türkleri, yüzyıllar önce Avrupa'yı titreten canlı millet durumuna erişmiştir.
Ve bu aksam O büyük ölünün başında bekleyen Türkiye, güçlü ve dipdiri
Türkiye'dir. PİERRE DOMİNİQUE GAZETECİ, FRANSA
Asırları
aşan adam !.. FRANSA, PARİS BASINI
Benim
üzüntüm, bu adamla tanışmak hususundaki şiddetli arzumun gerçekleşmesine artık imkân
kalmamış olmasıdır. FRANKLİN ROOSEVELT (ABD BAŞKANI)
Akıllı ve
barışçı yöntemlerle gerçekleştirdiği eseri halkların tarihinde izlerini
bırakacaktır. LBERT LEBRUN, FRANSA CUMHURBAŞKANI
Kemal
Atatürk'ün karakterinin bir cephesini göstermek itibariyle bir noktayı
hatırlatmak isterim. Bize savaşlarından birini anlatıyordu. Birdenbire durdu:
Görüyorsunuz ya, dedi: birçok zaferler kazandım. Fakat bunların en büyüğünden
sonra bile her akşam, savaş alanlarında ölen bütün askerleri düşünerek içimde
derin bir keder duyuyorum. Cesaret ve zekasından başka yüreği bu kadar yüce
olan böyle bir Şef'in, yurdu için mucizeler yaratmış olmasına şaşılabilir mi?..
GEORGE BENNES, VU GAZETESİ-1938
Devrin
yüksek şahsiyetleri kitaplarda, konferanslarda Türkiye'nin asla değişmeyeceğini
ve değişmeden öleceğini ilan etmişlerdi. Halbuki ölmeden değişti. Hem de
kökünden ve baştan aşağı değişti. İnançlar, gelenekler, yöntemler yıkıldı. Son
döküntülerini de yabancı zırhlıları ve kapitülasyonlar gibi memleketten sürüp
attılar. Türkiye, ruhunu değiştirmişti. Tamamen ve tasavvur edilmesi mümkün
olduğu kadar…RAYMOND CARTIER, LE NOUVELLİSTE GAZETESİ
Çağımızda
hiçbir isim Atatürk'ün adı kadar büyük saygı yaratmamıştır. OBSERVER, İNGİLTERE
İngiltere
önce, cesur ve asıl bir düşman, sonra da sadık bir dost olarak tanıdığı büyük
adamı selamlamaktadır. SUNDEY TİMES, İNGİLTERE
O,
Türkiye'nin önceki kuşaklarından hiçbirine nasip olmayan özgürlük ve güven dolu
bir hayat sağladı. Başarıları, Türkiye'nin Avrupa devleti olmasını sağladı,
yakın doğunun tarihini değiştirdi. TİMES GAZETESİ, İNGİLTERE
O genç ve
dahi Türk Şafi’nin o esnada Çanakkale'de bulunması, müttefikler bakımından
talihin en acı darbelerinden biridir. ALAN MOOREHEAD, YAZAR, İNGİLTERE
İngiltere
Atatürk, eskimiş bilimlerle boş yere kafasını yormamış olduğundan daha taze ve
cesur düşünen bir önderdir. Kendisi için, bugünkü Avrupa'nın en güçlü Devlet
Adamıdır diyebileceğimiz Atatürk, hiç şüphesiz devlet adamlarının en cesur ve
orijinalidir.H ERBERT SİDEABOTHAM, YAZAR
Atatürk,
şahsiyet ve yeteneğin dev gibi bir simgesi idi. O, yirminci yüzyılın en
görkemli olayını yaratan adamdı. NATİONAL TİDENCE GAZETESİ, DANİMARKA
Atatürk,
yalnız Türk Milleti'nin değil, özgürlüğü uğruna savaşan bütün milletlerin
önderiydi. O'nun direktifleri altında siz bağımsızlığınıza kavuştunuz. Biz de o
yoldan yürüyerek özgürlüğümüze kavuştuk. SUCHETA KRIPALANI, HİNT PARLAMENTO
HEYETİ BAŞKANI
Dünya
sahnesinden tarihin en dikkat çekici adamlarından biri geçti. CHİCAGO
TRİBUNE GAZETESİ, ABD
Dünya,
çağımızın en dikkat çekici adamlarından birini kaybetti.40. BEN GURİON,
İSRAİL BAŞBAKANI PALESTİNE POST, İSRAİL
Mustafa
Kemal Atatürk, kuşkusuz 20. yüzyılda dünya savaşından önce yetişen en büyük
devlet adamlarından biri, hiçbir millete nasip olmayan cesur ve büyük bir
inkılapçı olmuştur. BEN GURİON, İSRAİL BAŞBAKANI (1963)
O, olmasaydı
modern Türkiye olmazdı. O'nun sayesinde Türkler, O'nun olağanüstü eserini
izleyebilecekler ve zaten dünyaca pek yüksek olan onurlarını daha fazla
yükseltebileceklerdir NYA DAGLİGT, İSVEÇ
Türkiye'yi
yaratan, tarihimizin bu en büyük adamını başımı en derin hürmetle eğerek
selamlarım. Profesör MORRF, İSVİÇRE
Hayatının
sonuna kadar milletinin mutlak güveni ile kurduğu devletin başında muzaffer
kumandanının kişiliği, eşi görülmemiş bir karakter örneğidir. C.C.SFORZA, İTALYA
Üstün
iradesi, tükenmez cesareti ve eşsiz seziş ile hasımlarını dize getirdi. Fazilet
ve ciddiyeti, üç yılda memleketine yalnız askeri, aynı zamanda tam ve doyurucu
bir siyasi zafer kazandırdı. F.PERRONE Dİ SAN MARTİNO, İTALYA
Şaşırtıcı ve
çekici bir kişi. Asker olarak büyük, fakat devlet adamı olarak daha büyük. JAPON
TİMES, JAPONYA
Çağının,
belki de tüm tarihin en olağanüstü kişilerinden biri. EGYPTİAN GAZETESİ, MISIR
Şair bizim
aslımız rengi uçmuş bir kıvılcım iken, onun bakışı ile cihanı kaplayan ve
aydınlatan bir güneş haline geldik. MUHAMMED IKBAL, PAKMİSTANLI SAİR
O'nun yaratıcı
ruhunun ve ateşli yurtseverliğinin harekete geçmemiş olduğu hiçbir alan
yoktur... GAZETA POLSKA, POLONYA
Şöhreti
bütün cihana yayılmış olan tecrübeli başkanın yönetimi herkesin sevgi ve
saygısını çeken büyük Türk Milleti'nin milli bağımsızlığını devamlı bir başarı
ile kuvvetlendirmiş ve yeni milli yapısını yaratmıştır. SOVYET BAŞBAKANI
KALİNİN, RUSYA
Yeni Türk
Devleti ile Ankara Andlaşması'nın imzalanması nedeniyle; "Bizi
arkadan vurdu, dağ başındaki haydutlarla, Mustafa Kemallerle anlaştı"
diyenlere Fransız Başbakanının Mecliste verdiği cevap: "Dağ başındaki
haydutlar diye isimlendirdiğiniz kahraman Mustafa Kemal ve O'nun tüm askerleri
burada olsalardı, teker teker hepsinin heykellerini dikerdik. Böylesine
kahraman bir andlaşma imzalamaktan gurur duyuyorum." ARİSTİDE BRİAND, FRANSIZ
BAŞBAKANI, 1921
Mustafa
Kemal sosyalist değildi. Fakat görülüyor ki iyi bir teşkilatçı, yüksek
anlayışlı, ilerici, iyi düşünceli ve akıllı bir önderdir. O, soygunculara karşı
bir kurtuluş savaşı yapıyor. Emperyalistlerin gururunu kıracağına ve Sultanı da
yaranıyla birlikte alt edeceğine inanıyorum.
VLADİMİR
İLİÇ LENİN, RUS İHTİLALİ LİDERİ, 1921
ABD Başkanı
Sovyet Rusya Hariciye Nazırı Litvinof ile görüşürken kendisine onun fikrince
bütün Avrupa'nın en kıymetli ve en ziyade dikkate değer devlet adamının kim
olduğunu sordum. Bana Avrupa'nın en kıymetli devlet adamının Türkiye
Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal olduğunu söyledi.
ROOZWELT, FRANKLEN
D. 1928
Savaş
sonrası döneminin en yetenekli liderlerinden biri. NEW YORK TİMES
Ben şimdiye
kadar on beş hükümdar ve cumhurbaşkanı ile özel ve resmi konuşmalar yaptım. Bu
geceki kadar ezildiğimi hatırlamıyorum. Mustafa Kemal'de büyük bir ruh
kudretinin esrarı var. SİR CHARLES TOWNSHEND, İNGİLİZ GENERALİ, 1922
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder